Collectiebeheer en digitalisering
Iedereen die erin duikt, komt erachter dat Flevoland veel meer erfgoed heeft dan je eigenlijk zou verwachten van zo’n jonge provincie. Een deel van dat erfgoed zit hem in oude gebouwen, musea, ontginningserfgoed, gemalen, watererfgoed, oude dorpskernen en landschapskunst. Een ander groot deel is persoonlijk erfgoed, bestaande uit brieven, foto’s, documenten en andere materialen die de eerste mensen die hier kwamen verzameld hebben en nu vaak beheerd worden door de verschillende historische verenigingen in de Noordoostpolder en oostelijk en zuidelijk Flevoland.
Een van de uitdagingen waar veel erfgoedorganisaties, (kleine) musea en historische verenigingen momenteel voor staan is het digitaal registreren en beschikbaar maken van hun erfgoedcollecties.
Gelukkig is er veel informatie beschikbaar over de verschillende stappen binnen dat proces van registreren, digitaliseren en de collecties op een duurzame wijze ontsluiten.
Digitaal Erfgoed Coach Online
Een goed startpunt is de website van Digitaal Erfgoed Coach Online. Hier staan onder andere de volgende middelen en trainingen:
Spoorboekje: Het spoorboekje is gebaseerd op de uitgangspunten van de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed en leidt je stapsgewijs door het hele proces van duurzaam bewaren, verbinden en presenteren van de collectie.
Erfgoedkit: In de Erfgoedkit vind je tools om de zichtbaarheid, bruikbaarheid en houdbaarheid van digitaal erfgoed te verbeteren.
Online leren: Het houdbaar, bruikbaar en zichtbaar maken van erfgoedcollecties vraagt om de nodige kennis en vaardigheden. Online.Leren biedt laagdrempelige trainingen met verschillende onderwerpen uit het Spoorboekje Digitalisering Erfgoedcollecties.
Zelfscan Digitaal Erfgoed: Hoe staat jouw organisatie ervoor als het gaat om het bewaren, beheren en toegankelijk maken van je digitaal erfgoed voor je publiek? Met de Zelfscan Digitaal Erfgoed heb je snel het antwoord.
Nationale Strategie Digitaal Erfgoed: De Nationale Strategie en bijbehorende agenda voor het netwerk zetten de koers uit voor 2025-2028. Centraal staat het delen van erfgoedinformatie vanuit de bron, met een sleutelrol voor bronhouders.
Het Netwerk Digitaal Erfgoed
Het Netwerk Digitaal Erfgoed bestaat uit organisaties, gemeenschappen en mensen die de doelen van de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed onderschrijven en werken aan verbonden erfgoed. Dragende instellingen zijn de KB nationale bibliotheek, het Nationaal Archief, Beeld & Geluid, het Nieuwe Instituut, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en KNAW Humanities Cluster. De Organisatie Provinciale Erfgoedinstellingen Nederland, waarin de provinciale erfgoedhuizen samenwerken o.a. aan het verder uitwerken van digitaal erfgoedbeleid. De digitaal-erfgoedcoaches beantwoorden hierbij vragen van erfgoedinstellingen in hun provincie.
Op de website van het NDE kun je onder andere informatie vinden over:
Datawerkplaatsen: Provinciale erfgoedhuizen bieden je de helpende hand vanuit hun datawerkplaatsen. Digitaal-erfgoed-coaches en datacleaners staan hier klaar om je bij deze werkzaamheden te ondersteunen.
Keuzehulp collectieregistratiesystemen: Deze keuzehulp geeft een overzicht wat er komt kijken bij het uitzoeken van een collectieregistratiesysteem en helpt je te bepalen welke aspecten belangrijk zijn voor jouw organisatie.
Fondsen en programma’s: Op zoek naar fondsen en programma’s om je digitaal erfgoed optimaal in te zetten en voor het publiek beschikbaar te maken? Op deze pagina vind je een handig overzicht van alle mogelijkheden die aansluiten bij jouw project of initiatief.
Uitleg van drie kernwoorden Zichtbaar, Bruikbaar, Houdbaar
Nieuws over digitaliseringsprojecten en andere onderwerpen
Digitaal-erfgoedcoaches: Wil je je collectie online delen met een breed publiek? De digitaal-erfgoed-coaches van de provinciale erfgoedhuizen helpen het hele erfgoedveld vooruit – van historische verenigingen tot musea en archieven.
Informatieplan
Een informatieplan is gekoppeld aan de missie en visie van de organisatie, hierin inventariseer en onderzoek je hoe je plannen kunt maken om je digitale collectie duurzaam te bewaren en nog beter te presenteren aan het publiek. Dit stappenplan helpt je bij het opstellen van zo’n informatieplan. Per hoofdstuk omschrijf je de stand van zaken en onderzoek je waar eventuele knelpunten liggen binnen de huidige infrastructuur. Vervolgens formuleer je actiepunten om deze aan te pakken.
Kijk voor meer informatie en het stappenplan op de website van het Landelijk Contact van Museumconsulenten
Vlaams instituut voor het archief Meemoo
Ook bij onze zuiderburen is veel informatie te vinden, zoals bij het Vlaams instituut voor het archief Meemoo. Kijk hier voor bijvoorbeeld voor:
De publiekdomeintool: De Publiekdomeintool werkt met gegevens als de creatiedatum en combineert die met gegevens in Wikidata. Zo krijg je sneller zicht op de auteursrechtelijke status van (een deel van) je collectie.
De kennisbank: In deze kennisbank staan publicaties, tools en kennisplatformen die je verder kunnen helpen in je digitale archiefpraktijk.
Kenjedrager.be: Deze website helpt je bij het identificeren van audiovisuele en fotografische dragers.
Workshops en Webinars over digitaliseringsonderwerpen: Meemoo organiseert regelmatig cursussen en studiedagen voor organisaties en actoren met een interesse in het (digitale) archief in al zijn aspecten.
Overige informatie
Modemuze.nl is een platform voor verschillende medecollecties, dat samenwerkt met onder andere het Kunstmuseum Den Haag, Rijksmuseum Amsterdam en het Textielmuseum. Wil je weten hoe je mode digitaal kunt vastleggen in 3D? Modemuze.nl heeft een mooi publicatie gemaakt met o.a. een Workflow 360-graden fotografie (2.5 D).
De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) en het Kenniscentrum voor Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN) hebben recent een publicatie uitgebracht over de verzamelingen die diverse gemeenschappen als deel van hun cultureel erfgoed beschouwen. Download de publicatie hier.
Wil je graag weten welke organisaties in Flevoland het manifest van het Netwerk Digitaal Erfgoed ondertekend hebben? Bekijk hier de lijst: Manifest Netwerk Digitaal Erfgoed
OPEN-leden
Ook onze collega-organisaties binnen de Organisatie Provinciale Erfgoedinstellingen Nederland (OPEN) bieden veel informatie aan rondom collectiebeheer, digitalisering, AVG en auteursrecht en andere onderwerpen. Hieronder vind je deze organisaties en instellingen: