Immaterieel erfgoed
Wat is immaterieel erfgoed?
Bij immaterieel erfgoed gaat het om niet-tastbare vormen van erfgoed, zoals tradities, streektaal en dialecten, beroepen en ambachten en in het algemeen de kennis en praktijken die van vorige generaties zijn doorgegeven aan de huidige en die men graag wil bewaren voor toekomstige generaties. En zoals alles, verandert ook immaterieel erfgoed en zijn beoefenaars. Immaterieel erfgoed bestaat daarnaast vaak náást materieel erfgoed en is er soms onlosmakelijk mee verbonden. De molenaar (ambacht) kan niet zijn werk uitoefenen zonder een molen (materieel erfgoed).
Niemand bepaalt van bovenaf of iets wel of niet immaterieel erfgoed is. De beoefenaars van ambachten, tradities en gebruiken kennen hier een waarde aan toe en zetten zich in om ze te beschermen en door te geven. Daarbij gaat het om alle erfgoedbeoefenaars en al het immaterieel erfgoed in Flevoland, niet slechts om activiteiten en tradities die alleen in Flevoland plaatsvinden of hier begonnen zijn.
Voorbeelden van immaterieel erfgoed in Flevoland
Het immateriele erfgoed geeft niet alleen kleur aan Flevoland, maar biedt Flevolanders ook een identiteit en een duurzame verbinding met het verleden. Denk bijvoorbeeld aan bekende tradities als de mannenkoren op Urk of de Nationale Oldtimerdag in Lelystad, maar ook aan minder bekende tradities zoals de jaarlijkse autocross in verschillende gemeentes van de Noordoostpolder en het Kersenbloesemfeest in de Regenboogbuurt in Almere.
Wat doen wij voor immaterieel erfgoed?
Landschapsbeheer Flevoland en het Erfgoedhuis Flevoland zetten zich in immaterieel erfgoed in Flevoland zichtbaarder te maken en – waar mogelijk en nodig – ondersteuning te bieden. Bijvoorbeeld door erfgoedorganisaties en vrijwilligers met elkaar in contact te brengen via het landelijke platform Erfgoedvrijwilliger.nl. We werken daarbij samen met landelijke partners, zoals het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN) en alle andere provinciale erfgoedhuizen, verenigd in OPEN.
Ook geven wij informatie over zaken die zowel voor materieel als voor immaterieel erfgoed spelen, zoals fondsen en subsidies, hoe organisaties nieuwe vrijwilligers kunnen werven, bijvoorbeeld door middel van de Expeditie Nieuwe Gezichten, en samenwerking tussen de verschillende organisaties en initiatieven. We organiseren ook netwerkbijeenkomsten voor organisaties en hun vrijwilligers, bedoeld om ervaringen uit te wisselen, inspiratie op te doen en het erfgoedveld als geheel te versterken.
Daarnaast houdt Landschapsbeheer Flevoland zich bij het kleinschalige beheer van natuur bezig met oude ambachten als maaien met de zeis en het aanleggen van vlechtheggen. Ook hebben wij twee Oral History-projecten gedaan, lees er meer over op deze pagina.
Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN)
Het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland coördineert sinds 2012 de implementatie van het 2003 Unesco Verdrag inzake Bescherming van het Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland. In dat jaar ondertekende het Koninkrijk Nederland dit internationale verdrag. Inmiddels ondersteunt het kenniscentrum al 12 jaar de borging van immaterieel erfgoed in Nederland, lees er hier meer over.
De inventarisatie bestaat uit 3 onderdelen, namelijk: het netwerk, de inventaris en het register. Het Netwerk is een breed overzicht waar beoefenaars van immaterieel erfgoed zichzelf aan kunnen toevoegen, zoals beoefenaars van traditionele Molukse geneeswijzen. Het Inventaris wordt gevormd door beoefenaars die een borgingsplan hebben gemaakt en daarmee zijn ingeschreven, zoals bijvoorbeeld de Stichting Kermiserfgoed. Het register biedt inspirerende voorbeelden van borging, zoals bijvoorbeeld van het ambacht van molenaar.
Ook is op de website van KIEN informatie te vinden over onder meer
- het immaterieel erfgoed in het Koninkrijk Nederland
- de financiering van projecten
- cursussen en erfgoedactiviteiten
Maak jij je sterk voor (jouw) immaterieel erfgoed?
Ook voor een specifieke vraag of advies rondom immaterieel erfgoed, zoals borging, kun je contact met ons opnemen.