Je hebt ze vast weleens gezien: witte betonnen palen bij de oprit van een boerderij. Dit zijn dampalen (ook wel hekpalen genoemd). Wat Landschapsbeheer Flevoland betreft zijn ze een mooi voorbeeld van echt Flevolands erfgoed en daarom het behouden waard. Om een goed beeld te krijgen waar deze dampalen nog staan en in welke staat schakelt Landschapsbeheer de hulp van inwoners van de Noordoostpolder in.
Deze zomer wordt langs verschillende wegen in de Noordoostpolder en Flevoland door vrijwilligers een inventarisatie uitgevoerd van deze dampalen, hun locatie en de elementen die nog aanwezig zijn. Deze gegevens worden ook weergegeven op een kaart, zodat er een goed beeld ontstaat van waar deze dampalen nog staan en in welke staat ze zijn.
Dampalen horen echt bij Flevoland. Bij het inrichten van de kavels werden deze palen gebruikt om het kavel aan te geven, door middel van een nummer op de paal. Later kwam hier ook het huisnummer op te staan. Een volledige set bestaat uit verschillende elementen: de lage betonnen paaltjes dicht bij de weg zijn schamppalen, bedoeld om de dam te beschermen tegen auto’s die te veel ruimte nemen in de bocht. Aan weerszijden van de dam staan ook twee hoge achthoekige betonnen palen met daarop het kavel- en huisnummer. Tussen deze twee palen zit een houten slagboom, die met een ketting aan de palen hangt. Als de boom open is, leunt hij op een apart betonnen steunpaaltje. Aan de rechterkant van de inrit staat ook een derde hoge paal, die met een ketting het voetpad afsluit. De palen en boom waren oorspronkelijk wit geverfd.
Maar zoals bij zoveel klein erfgoed zijn veel elementen langzaam verloren gegaan. Bij een verbreding van de inrit stonden de palen soms in de weg en werden ze weggehaald, maar niet teruggeplaatst. Op sommige boerderijen vonden ze een ander plaatsje op het erf, bij andere verdwenen ze volledig. Het zou ontzettend zonde zijn als dit Flevolands erfgoed verdwijnt. Het project van Landschapsbeheer is dan ook bedoeld als wake-upcall, om inwoners bewust te maken van dit erfgoed en zo hopelijk de dampalen die er nog staan voor toekomstige generaties te behouden.
Interesse in deelname aan dit project? Wij zoeken nog vrijwilligers voor de inventarisatie van de dampalen. Schrijf je in via dit formulier of mail voor meer informatie: moretto@landschapsbeheer.net
Dit project is (mede) mogelijk gemaakt door het Fonds voor Cultuurparticipatie. Het Fonds voor Cultuurparticipatie ondersteunt initiatieven die meedoen aan cultuur.
‘Verder dan de dampalen’ kijken is een uitdrukking die in de Noordoostpolder gebruikt wordt. Het betekent: verder kijken dan je eigen erf, je eigen belangen.
